02 Strategisch beleid

In 2021 heeft de Hanzehogeschool Groningen een nieuw strategisch beleidsplan vastgesteld voor de periode 2021-2026, 'Betrokken en wendbaar'. Dit nieuwe plan bouwt voort op ons vorige strategische plan ‘Vernieuwen in Verbinding’, en sluit aan op de uitkomsten van het programma ‘verbinden en vernieuwen in onderwijs’ en op de kwaliteitsafspraken die in 2019 zijn geformuleerd.

Als hogeschool voelen we ons betrokken bij ontwikkelingen in de regio en wereldwijd. Via onderwijs, praktijkgericht onderzoek en het stimuleren van innovatie geven we een impuls aan de veerkracht van de regio. Omdat de wereld om ons heen in beweging is, willen we als organisatie wendbaar zijn.

Met de keuze voor de drie ambities en vier maatschappelijke opdrachten geven we vorm aan onze verdere transformatie tot een engaged university. Dat vraagt om een werkwijze en uitwerking waarin we samen stapsgewijs ontwikkelen, met betrokkenen uit de samenleving en uit alle hoeken van de hogeschool, en wendbaar en responsief inspelen op nieuwe ontwikkelingen om ons heen. We hebben dit strategisch plan daarom bewust op hoofdlijnen geschreven. De timing, uitwerking en concrete invulling zullen we verder met deze betrokkenen vormgeven in de uitvoeringsagenda van de komende jaren.

Een stevige kwalitatieve basis is het uitgangspunt voor onze ambities. Deze basis houden we op orde en monitoren we aan de hand van bestaande basisindicatoren. Terwijl we concretiseren hoe we de ambities en maatschappelijke opdrachten vorm willen geven, ontwikkelen we in 2022 een systematiek om deze te monitoren. We formuleren aanvullende, strategische kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren waarmee we onze impact inzichtelijk maken en het gesprek over de vervolgstappen faciliteren.

Als hogeschool zijn we leidend in het toepasbaar maken van kennis en innovatie. Onze speerpunten zijn: Energie, Healthy Ageing en Ondernemerschap. Deze speerpunten zijn van meerwaarde voor de regio en worden nationaal en internationaal herkend. De Centres of Expertise en de kenniscentra vertalen hun specifieke expertise naar onderwijs, praktijkgericht onderzoek en multidisciplinair samenwerken. Dit doen wij met partners en innovatiewerkplaatsen.

Onze speerpunten zijn verbonden aan onze centra waar praktijkgericht onderzoek plaatsvindt:

• EnTranCe | Centre of Expertise Energy
• Centre of Expertise Healthy Ageing
• Marian van Os Centre of Expertise Ondernemen
• Kenniscentrum Biobased Economy
• Kenniscentrum Kunst & Samenleving
• Kenniscentrum NoorderRuimte
• Centrum voor Talent en Leren

Binnen onze hogeschool, dus óók binnen onze Centres of Expertise en kenniscentra, hechten we grote waarde aan projecten met impact. Regionaal of wereldwijd, groots of specifiek. We zijn betrokken en verbonden.

Jaarlijks eren we een aantal bijzondere medewerkers, studenten en ondernemers door hun naam bij te schrijven op de Walk of Fame. De volgende personen zijn in 2021 aan de Walk of Fame toegevoegd.

Extra plakkaat 'veerkracht'

Afgelopen jaar hebben we tevens het extra plakkaat 'veerkracht' toegevoegd om zo waardering uit te spreken voor de flexibiliteit en enorme inzet van medewerkers en studenten in coronatijd.

In de bijlagen is een compleet overzicht opgenomen van de prijzen en beurzen die onze studenten en medewerkers in 2021 hebben gewonnen.

Onze hogeschool is van oudsher sterk geworteld in Noord-Nederland. Wij willen een actieve en substantiële bijdrage leveren aan de economische, sociale en culturele veerkracht van de regio en Nederland als geheel.

We onderschrijven de Noordelijke Innovatieagenda. We spelen gericht in op de behoefte aan goedgeschoolde mensen in alle sectoren van de Noord-Nederlandse economie. Daartoe gaan we in en buiten de regio duurzame relaties aan met het bedrijfsleven, overheden, de beroepspraktijk en collega-kennisinstellingen. Deze relaties krijgen vorm in talloze formele en informele samenwerkingsverbanden, via stages en afstudeeronderzoeken en in innovatiewerkplaatsen. In deze leergemeenschappen versterken onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk elkaar. Studenten, docent-onderzoekers en partners uit de regio werken vanuit gedeelde waarden samen aan vraagstukken die in Noord-Nederland, nationaal of internationaal spelen. Onze speerpunten hierbij zijn Healthy Ageing, Energie en Ondernemerschap. In innovatiewerkplaatsen en Centres of Expertise werken bedrijven, instellingen, overheden, docent-onderzoekers en studenten in een publiek-private samenwerking aan innovatieve oplossingen voor praktijkgerichte vraagstukken.

Het Akkoord van Groningen

Onze hogeschool vormt samen met de gemeente Groningen, de provincie Groningen, de Rijksuniversiteit Groningen, het UMCG, het Martini Ziekenhuis en de roc’s het strategisch samenwerkingsverband Het Akkoord van Groningen. Hierin werken we vanuit een gemeenschappelijke visie en agenda aan het versterken en profileren van metropoolregio Groningen. We doen dit vanuit de overtuiging dat deze samenwerking positief is voor de continuïteit en concurrentiekracht van de eigen partnerorganisaties, voor de groei van het innovatieve bedrijfsleven en voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken in de stad en regio.

In 2021 is de strategische agenda geactualiseerd, met als titel Groningen, Metropoolregio 2022-2026. Bij het Akkoord van Groningen hoort de campagne Hallo Horizon. De Akkoordpartners hebben ook de City Deal Kennis Maken ondertekend, van het landelijke programma City Deals. De Akkoordpartners bereiden gezamenlijk de inhoudelijke bijdragen voor het grote investeringsprogramma Nationaal Programma Groningen voor.

Universiteit van het Noorden

De noordelijke kennisinstellingen Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen, Hogeschool Van Hall Larenstein, NHL Stenden Hogeschool en het Universitair Medisch Centrum Groningen vormen samen het kennis- en innovatienetwerk in Noord Nederland. De samenwerking staat voor human capital, onderzoek en innovatie om daarmee de brede welvaart in Noord-Nederland en Noordwest Duitsland te bevorderen. De regionale innovatiestrategie (RIS3) van Noord Nederland is het uitgangspunt voor het netwerk.

MBO-HBO Samenwerking

De MBO en HBO kennisinstellingen in het Noorden (Hanzehogeschool Groningen, NHL Stenden, Van Hall Larenstein, Alfa College, Noorderpoort, Terra, ROC Menso Alting, Friesland College, ROC Friese Poort, Drenthe College en Aeres) zijn gestart met de ontwikkeling van een gezamenlijke agenda voor leven lang ontwikkelen, flexibilisering, innovatie en internationalisering. Met deze agenda wordt een bijdrage geleverd aan de leefbaarheid, economische vitaliteit en brede welvaart in onze regio.

Samenwerkingsverband Noord-Nederland

Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) wordt gevormd door de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe en de vier noordelijke gemeenten Leeuwarden, Groningen, Assen en Emmen. Als stakeholder zijn we direct betrokken bij de voorbereiding van een nieuwe Noordelijke Innovatieagenda, via deelname in de klankbordgroep RIS3.

In 2021 is de RIS3 ‘Strategie voor het Noorden’ vastgesteld. Dit vormt de basis voor de programmering via Europese subsidies EFRO / Interreg en de Noordelijke agenda.

Economic Board Noord-Nederland

Het noordelijk bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheden zetten zich gezamenlijk in om de kansen die de noordelijke economie biedt te benutten. Dit is uitgewerkt in de Noordelijke Innovatie Agenda. De organisatie bestaat uit Stuurgroep Economic Board, Uitvoeringstafel en een secretariaat/secretaris. In 2021 is de opdracht gegeven aan een Denktank om met een nieuwe opdracht te komen en de governance voor de komende jaren te verkennen.

Als engaged university willen we bijdragen aan de Sustainable Development Goals (SDG's) vanuit onze speerpunten en onze maatschappelijk betrokkenheid. We doen dit via vernieuwende combinaties vanuit ons onderzoek en onderwijs, met focus op vier voor het Noorden relevante maatschappelijke opdrachten, te weten energie & circulair, gezond & actief, duurzaam & leefbaar en digitaal & verbonden.

Sustainable Development Goals
In 2018 hebben we de Sustainable Development Goals (SDG's) omarmd. Onze hogeschool was een van de eerste hogescholen die het SDG-charter van SDG Nederland ondertekende. Inmiddels hebben alle hogescholen dat gedaan. De scholen zijn verenigd in een netwerk dat bestaat uit de Vereniging Hogescholen en SDG Nederland. Deze coalitie maakt gezamenlijk stappen om het hoger onderwijs te laten bijdragen aan de SDG's.

In 2019 hebben alle organisatieonderdelen van onze hogeschool de SDG’s opgenomen in hun jaarplan en in 2021 zijn de SDG’s ook verankerd in het strategisch beleidsplan.

Onze hogeschool zet zich langs drie sporen in voor duurzaamheid: organisatie, onderzoek en onderwijs. Wij zien het als onze opdracht om een voorbeeldrol te vervullen op het gebied van duurzaamheid. Een belangrijk ijkpunt hierin is de start van de GreenQuest en de start van het Green Team.

GreenQuest
In de afgelopen jaren hebben we invulling gegeven aan de voorbeeldrol die wij ambiëren op het gebied van duurzaamheid. Als eerste onderwijsinstelling in Nederland zijn we gestart met de GreenQuest. Dat is een zoektocht naar groene innovaties om Nederland te helpen verduurzamen.

Voor de periode tot 2025 hebben we vier doelstellingen geformuleerd.

1 - Hanzehogeschool draait de aardgaskraan dicht
Het plan van aanpak Hanze Aardgaslos loopt op schema. Dit betekent dat onze hogeschool in 2025 aardgasloos is. Ook in 2021 konden we bij verschillende van onze gebouwen de gaskraan dicht zetten. Dit geldt zowel voor bestaande bouw (MariekamphuisBorg), nieuwbouw (VanOlstborg, oplevering 2022) als alle keukens in onze gebouwen.

De overheid heeft met een groot aantal sectoren een meerjarenafspraak gemaakt over de verbetering van de energie-efficiëntie. In 2021 hebben we de meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3) afgerond met een positief resultaat. Daarnaast hebben we de erkende maatregelenlijsten energiebesparing inzichtelijk gemaakt en is de signaleringsrapportage energieverbruik (EML) afgerond, die we vanaf januari 2022 testen in twee van onze gebouwen. Deze rapportage zorgt ervoor dat er maandelijks kan worden ingegrepen bij sterk afwijkende energieverbruiken in een gebouw.

2 - Hanzehogeschool wordt een zero waste instelling
Onze hogeschool produceert nu ruim 400.000 kilo afval per jaar, waarvan 68 procent bestaat uit restafval. Van het restafval is 70 procent recyclebaar, mits dit gescheiden wordt ingezameld. Hierin kunnen we nog verder verbeteren. Via gescheiden afvalstromen en gedragsbeïnvloeding hebben we in 2021 verdere stappen gemaakt. In 2022 starten we de aanbesteding om onze ambitie van zero waste verder kracht bij te zetten.

3 - Hanzehogeschool creëert rolmodellen
We stimuleren onze medewerkers om zich te ontwikkelen tot duurzaam rolmodel. Dit leidt ertoe dat op steeds meer plaatsen beleid en intrinsiek gemotiveerde collega’s elkaar versterken, met duurzame resultaten tot gevolg. Het idee van het rolmodel is dat zij studenten het goede voorbeeld geven en enthousiasmeren. Inmiddels hebben we 180 duurzame rolmodellen.

4 - Iedere student een duurzame ambassadeur
We moedigen studenten en medewerkers aan om zich te ontplooien: als professional, maar ook als mens die zich verantwoordelijk voelt voor de wereld om zich heen. In het Green Ambassador Programma werken schools, samen met de ondersteunende diensten, Centres of Expertise en kenniscentra aan een hogeschool die studenten inspireert tot het inzetten van hun talenten voor een betere wereld. Als duurzame ambassadeurs zijn studenten van onze hogeschool in staat de doelen in hun (toekomstige) vakgebied toe te passen en uit te dragen in het werkveld.

We zien dit jaar een exponentiele groei van het aantal groene ambassadeurs naar meer dan 1.900. Dit is bijna een verdubbeling van het totaal van de eerste vier jaar. Daarnaast zijn we betrokken bij meerdere SDG-challenges om zo studenten te stimuleren in duurzaam denken. Voorbeelden zijn de kledingchallenge, de Green business challenge en de World Solar Challenge.

Integratie in onderwijs
De Opleiding Vastgoed & Makelaardij (V&M) heeft het landelijk erkende driesterrenkeurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs ontvangen. Dat betekent dat duurzaamheid in al zijn facetten terugkomt in de opleiding, opdrachten, stages en afstudeerprojecten. V&M is de enige vastgoedopleiding in Nederland met dit keurmerk. Het auditpanel stelde vast dat de opleiding een geëxpliceerde visie heeft uitgewerkt met een onderbouwde keuze voor de SDG’s.

Met een impuls vanuit het Green Team is in 2021 de minor Sustainable Development Goals geïntroduceerd. Deze start in februari 2022. Studenten gaan hierin aan de slag met hun ideeën om bij te dragen aan duurzaamheid. Ze doen opdrachten met andere studenten en met professionals vanuit een innovatief onderwijsconcept.

Green HUB en Green Team
In de Green HUB worden rolmodellen en ambassadeurs zichtbaar en aan elkaar verbonden. De Green HUB brengt organisaties in contact met onze medewerkers en biedt stage- en afstudeerplekken voor studenten aan. Elk semester hebben nieuwe studenten zitting in de Green HUB. Zij helpen de hogeschool het netwerk uit te breiden en ondersteunen bij de organisatie van evenementen en de facilitering van het Green Ambassador Programma. De Green HUB weet iedereen wegwijs te maken binnen en buiten onze hogeschool.

Onze hogeschool heeft inmiddels zo’n 1.900 studentambassadeurs. Deze ambassadeurs zijn er niet zomaar. Zij zijn geïnspireerd door de rolmodellen van de onze hogeschool en vice versa. Ze hebben hun kansen gepakt om zich verder te verdiepen in de duurzame wereld.

De Green HUB heeft een groot netwerk binnen en buiten onze hogeschool en werkt hierbij intensief samen met het Green Team. Dit is een team enthousiaste collega’s vanuit alle geledingen van de organisatie, die sinds de GreenQuest (2017) duurzaamheid aanjaagt binnen onze hogeschool. In het Green Team zijn medewerkers van bedrijfsvoering, onderwijs en onderzoek vertegenwoordigd. Vanuit hun intrinsieke motivatie inspireren, adviseren en verbinden zij collega’s, projecten en beleidsontwikkeling. Wat hen bindt, is de relatie met de SDG’s.

Inclusieve hogeschool
Binnen onze hogeschool is er op verschillende plaatsen en vanuit verschillende invalshoeken aandacht voor diversiteit en inclusie. In 2021 hebben we via betekenisvolle dialoogsessies met medewerkers en studenten de urgentie aangaande dit thema onderzocht. Dit heeft geleid tot een implementatieplan gericht op de verdere ontwikkeling naar een inclusieve hogeschool en het vaststellen van een Gender Equity Plan in 2021.

In het verlengde hiervan hebben we samen met andere noordelijke organisaties in 2021 het Charter Diversiteit ondertekend. Dit is een intentieverklaring waarmee wij aangeven dat we ons willen inzetten voor een gevarieerd personeelsbestand en een inclusieve werkcultuur. Met het Charter tekenen we de intentie om ons in te zetten voor één of meerdere dimensies van diversiteit: arbeidsvermogen, etnisch-culturele diversiteit, gender, leeftijd en LHBTI+. Het Charter wordt uitgevoerd door Diversiteit in Bedrijf en is onderdeel van de Sociaal Economische Raad.

Sociaal ondernemerschap
Ons sociaal ondernemerschap komt tot uiting in het creëren van afspraakbanen binnen de eigen organisatie en door het inzetten van sociale inkoop en benutting van Social Return on Investment (SROI) bij aanbestedingen en lopende opdrachten. In 2021 hebben we dit verder geborgd binnen het leveranciersmanagement, Bij elk inkooptraject wordt nu gezocht naar de best passende manier om social return te integreren in de gewenste dienstverlening.

Duurzame ketens
Duurzaamheid is een van de strategische thema’s waaraan in elk inkoopproces aandacht wordt besteed. Bij elk inkoopproces wordt duurzaamheid op maat ingepast in de eisen of aanvullende wensen van een aanbesteding. In de meeste gevallen kan er al veel in de eisen worden vastgelegd. Daarnaast is duurzaamheid steeds vaker een gunningscriterium. Dat is in het afgelopen jaar bijvoorbeeld gebeurd bij de gezamenlijke inkoop van energie (gas en elektra) door zeven hogescholen (onze hogeschool was penvoerder), werkstations, kerstpakketten en plaagdierpreventie.

Als eerste hogeschool in Nederland hebben we ons in 2016 aangesloten bij Electronics Watch (EW). Deze organisatie maakt zich sterk voor arbeidsvoorwaarden en mensenrechten van werknemers in de toeleveringsketen van gecontracteerde leveranciers. In aanbestedingen vereisen we dat leveranciers inzicht geven in deze toeleveringsketen en dat de controleurs van EW toegang krijgen tot de betrokken fabrieken. Daarnaast wegen in de aanbesteding energieverbruik en het innemen en recyclen van afgeschreven apparatuur sterk mee.

Duurzame mobiliteit
Onderdeel van onze duurzame ambitie is de transitie naar zo veel mogelijk emissievrij vervoer. Daarbij sluiten we aan bij de ambitie van de Campusorganisatie: in 2030 een autoluwe Campus. Hierbij werken we samen met de Rijksuniversiteit, gemeente en provincie Groningen en Bedrijvenvereniging Groningen-West.

Onderzoek met duurzame impact

Onze onderzoekers zoeken actief de dialoog met de samenleving. Dit ondersteunen we met (communicatie)middelen. In 2021 zijn we bijvoorbeeld gestart met een nieuw digitaal magazine, het Hanze Impact Magazine, waarmee we meer mensen bereiken en inspireren met de resultaten van onze onderzoeken.

Een bijzondere manier waarop we onze internationale maatschappelijke verantwoordelijkheid vormgeven, is de samenwerking met een groot aantal onderwijsinstellingen in ontwikkelingslanden.

Hanze Centre for Development Cooperation
Het Hanze Centre for Development Cooperation (HCDC) is het expertisecentrum van onze hogeschool op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Het centrum draagt de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van ons strategisch plan ontwikkelingssamenwerking.

In 2021 coördineerde het expertisecentrum extern gefinancierde ontwikkelingsprojecten in Tanzania, Kenia, Uganda en Liberia. De projecten sluiten aan bij onze speerpunten Energie, Ondernemerschap en Healthy Ageing. Vanwege de coronapandemie was het een uitdaging om de projecten op de juiste wijze te implementeren. Naast online trainingen is er veel gebruik gemaakt van lokale trainingsaanbieders. Voor vijf projecten heeft de subsidieverstrekker een verlenging van ruim een jaar verleend, wat ons de mogelijkheid geeft alsnog de beoogde resultaten te behalen.

Samenwerking partners in Oost Afrika
In Oost-Afrika hebben we twee officiële strategische partners: de Ugandan Christian University en de University of Dar es Salaam in Tanzania. Voor 2021 was er voor de uitwisseling met beide universiteiten Erasmus+-subsidie aanwezig. Er zijn voorbereidingen getroffen voor het verwelkomen van negen studenten. Zij zullen in het tweede semester deelnemen aan minoren bij verschillende schools.

In 2021 zijn de voorbereidingen begonnen voor het opzetten van de Hanze East Africa Hub. Deze hub gaat Nederlandse bedrijven in Oost-Afrika ondersteunen bij het zoeken naar innovatieve oplossingen voor (interdisciplinaire) vraagstukken. De onderzoeksprojecten worden uitgevoerd door studenten en onderzoekers van onze hogeschool, in samenwerking met docenten en onderzoekers van partnerinstellingen in Oost-Afrika. Vier onderzoeksprojecten gaan plaatsvinden in het tweede semester van 2022.

Hanze University Foundation
De Hanze University Foundation richt zich op het bevorderen van beroepsonderwijs in ontwikkelingslanden, door het sponsoren van organisaties en individuen. Het afgelopen jaar wierven we opnieuw fondsen bij bestuurders, medewerkers en studenten van onze hogeschool en bij het Noord-Nederlandse bedrijfsleven. In totaal kwam er ruim 30.000 euro binnen.

In 2021 hebben we ruim 30.000 euro geïnvesteerd. Zo hebben we een mini proeftuin voor energie gebouwd bij het Dar es Salaam Institute of Technology in Tanzania. Studenten van het North Coast Medical Training College hebben een ‘Back on Track’ scholarship ontvangen, waardoor ze in staat waren om hun studie af te ronden. Het college heeft daarnaast een donatie gekregen om werkruimtes voor het groeiend aantal docenten af te bouwen.

Grotius Programma 2021
Het Grotius Programma biedt sinds 2014 een onderwijsprogramma aan voor vluchtelingen (statushouders) in het hoger onderwijs. Het programma kan gratis worden aangeboden dankzij financiering door het College van Bestuur, nauwe samenwerking met het UAF en de noordelijke onderwijsinstellingen en de vrijwillige inzet van medewerkers en studenten.

Het programma helpt deelnemers met het maken van de juiste studiekeuze en succesvol studeren in het hoger onderwijs. De aansluiting met het hoger onderwijs is soms best lastig, omdat specifieke (studie)vaardigheden veelal minder bekend zijn in het land van herkomst. Het programma besteedt hier aandacht aan in de vorm van lessen en projecten.

Het Grotius Programma heeft in 2021 ondanks de coronamaatregelen álle studenten weten te behouden. Het in razendsnel tempo ontwikkelde online onderwijs heeft studenten nieuwe kansen geboden. Zij hebben hun kansen benut en velen zijn erin geslaagd om succesvol de overstap te maken naar vervolgonderwijs; mbo, hbo of wo. De deelnemers van 2021 hebben binnen het programma een boek gemaakt met de titel ‘Share our Talent, Move Your World’. De opbrengst uit de verkoop van dit boek hebben zij geschonken aan de stichting Lutje Geluk die uitjes organiseert voor gezinnen die dat zelf niet kunnen betalen.